ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (μάθημα 35ον και 36ον) -βίντεο

23 ΙΑΝ 2018 19:30 Ομιλήτρια Δρ. Άννα Χ. Μαρκοπούλου, Δρ. Επιστημών της Αγωγής

ΘΕΜΑ: ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ μάθημα 35ον και 36ον

 Συνοπτική παρουσίαση 35ου μαθήματος Α΄ Μέρος του μεταβατικού λόγου του Σωκράτους: “Συμπόσιον”, στ. 198a-199c1. Ο μεταβατικός λόγος του Σωκράτους, είναι ένας ενδιάμεσος λόγος, τον οποίον θα εκφέρει ο Σωκράτης και συμβολίζει το κάτοπτρον πάνω στο οποίο θα ανακλασθεί το φως που εκπέμπεται από την Ιδέα του Αγαθού, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η αντιστροφή του νοητού κόσμου και να γεννηθεί το είδωλό του, δηλαδή ο αισθητός κόσμος. Με αυτήν την έννοια, δεν θα μπορούσε παρά να είναι ο Σωκράτης αυτός που θα εκφέρει τον ενδιάμεσο, δηλαδή τον δαιμόνιο αυτόν λόγο, εφόσον ο ίδιος είναι δαιμόνιος, δηλαδή ευρίσκεται μεταξύ του νοητού και του αισθητού κόσμου. Αυτός, λοιπόν, ο ενδιάμεσος λόγος που, υπό το πρίσμα μιας εξωτερικής προσεγγίσεως, είναι ένα θεατρικό επεισόδιο, συνιστά, υπό πρίσμα μιας φιλοσοφικής προσεγγίσεως, έναν ενδιάμεσο χώρο, μέσα στον οποίο επιτελείται η αντιστροφή του νοητού κόσμου. Ο Σωκράτης θυμάται, σε αυτό το σημείο του διαλόγου, την Γοργώ, που απολίθωνε όποιον έβλεπε τον καθρέφτη της, δηλαδή την ασπίδα της. Αυτό, λοιπόν, που φοβάται ο Σωκράτης είναι μήπως ο Αγάθων του στείλει, μέσω του λόγου του, την κεφαλή της Γοργούς και, ως εκ τούτου, δεν γίνει με τον ορθό τρόπο η αντανάκλαση του νοητού κόσμου πάνω στο κάτοπτρον του λόγου του. Στην συνέχεια, ο Σωκράτης δηλώνει πως θα εκφέρει έναν αληθή λόγο, ενώ οι θείοι νόες είπαν πως τους είναι αδιάφορο εάν ο λόγος τους είναι αληθής ή ψευδής. Εδώ αναδεικνύεται η σημασία της λέξεως αλήθεια, η οποία από τον Αριστοτέλη και μετά, έχει απονοηματοδοτηθεί και σημαίνει την ορθότητα που αντιπαρατίθεται στο ψεύδος. Στον Πλάτωνα, όμως, η αλήθεια σημαίνει την “θεία άλη”, δηλαδή την θεία περιφορά, της οποίας η εικόνα είναι ο ήλιος με τις ακτίνες του.

Πιο συγκεκριμένα, το αμέριστον κέντρον του ηλίου συμβολίζει το νοητόν κάλλος, ενώ οι ακτίνες που εκπέμπει, συμβολίζουν την αλήθεια. Όπως, λοιπόν, η θερμότης των ακτίνων που εκπέμπει το νοητόν κάλλος του ηλίου, προκαλούν την συγκέντρωση των ανθρώπων γύρω από αυτόν, έτσι και ολόκληρος ο αισθητός κόσμος συγκροτείται και συνέχεται, μέσω αυτής της θείας περιφοράς του νοητού κάλλους. Υπό αυτό το πρίσμα, ο λόγος του Σωκράτους είναι η εκπομπή αυτού του νοητού κάλλους προς το σύνολο του αισθητού κόσμου, έτσι ώστε η ύλη να μπορέσει να καταστεί ο υποδοχεύς της Ιδέας του Αγαθού που κατέρχεται από τον νοητό κόσμο. Εδώ ακριβώς διαφαίνεται το έργον του φιλοσόφου Σωκράτους, που είναι η σύνδεσις του αισθητού με τον νοητό κόσμο, μέσω της αλήθειας του λόγου του που είναι και αυτός προϊόν της φιλίας της σοφίας που έρχεται από τον κόσμο των Ιδεών.

Το βίντεο της ομιλίας στον σύνδεσμο:

https://www.youtube.com/watch?v=DLG-AUkvjnM

Συνοπτική παρουσίαση 36ου μαθήματος Β΄ Μέρος του μεταβατικού λόγου του Σωκράτους: “Συμπόσιον”, στ. 199c2-201c. Στο δεύτερο μέρος του μεταβατικού λόγου του Σωκράτους ολοκληρώνεται η αντιστροφή του νοητού κόσμου και η γέννησις του ειδώλου του, που είναι ο αισθητός κόσμος. Με αυτήν την έννοια, ο λόγος του Σωκράτους σηματοδοτεί το πέρασμα από τον θείο έρωτα στον δαιμόνιο έρωτα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Σωκράτης ορίζει τον έρωτα, μέσω των ιδιοτήτων του, δηλαδή του κάλλους και των αρετών, αλλά του προσδίδει το στοιχείο του πόθου, δηλαδή της επιθυμίας για κάτι που η ψυχή δεν έχει αποκτήσει ακόμη. Εδώ υπεισέρχεται το στοιχείο της Πενίας, που είναι η μητέρα του δαιμονίου έρωτος και συμβολίζει την ύλη, που ζητά να απορροφήσει το φως της Ιδέας, όταν αυτή αρχίζει να εισχωρεί βαθιά μέσα της. Στην συνέχεια του λόγου του, ο Σωκράτης αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η επιθυμία βιώνεται μέσα στον μερισμό του χρόνου και, πιό συγκεκριμένα, πώς ο δαιμόνιος έρως βιώνεται ως μερισμός του παρόντος στον μέλλοντα χρόνο. Με άλλα λόγια, το σύνολο των επιθυμιών του ανθρώπου, δηλαδή οι πόθοι του είτε για τα αγαθά που δεν κατέχει, και επιθυμεί να αποκτήσει στο μέλλον είτε για τα αγαθά που κατέχει και επιθυμεί να τα διατηρήσει στο μέλλον, βιώνονται μέσα στον μερισμό του παρόντος, το οποίο προβάλλεται στο μέλλον, ως προσδοκία. Στην συνέχεια, ο Σωκράτης ανακεφαλαιώνει τις δύο ιδιότητες του δαιμονίου έρωτος: Η πρώτη ιδιότης είναι ότι ο δαιμόνιος έρως είναι πάντοτε επιθυμία για κάτι και η δεύτερη ιδιότης είναι ότι ο δαιμόνιος έρως είναι πάντοτε επιθυμία για κάτι που δεν κατέχει η ψυχή, αλλά επιθυμεί να το αποκτήσει. Ο μεταβατικός λόγος του Σωκράτους ολοκληρώνεται με την αντιστροφή του λόγου του Αγάθωνος για τον θείο έρωτα. Πιό συγκεκριμένα, ενώ στον λόγο του Αγάθωνος ο θείος έρως έχει κάλλος και διέπεται από την αυτάρκεια του Πόρου, αντιστρόφως, στον λόγο του Σωκράτους, ο δαιμόνιος έρως είναι ενδεής κάλλους και διέπεται από τον πόθο της Πενίας. Τέλος, ενώ στον λόγο του Αγάθωνος, ο θείος έρως είναι άριστος, δηλαδή είναι ενάρετος και έχει αγαθότητα, αντιστρόφως, στον λόγο του Σωκράτους, ο δαιμόνιος έρως είναι ενδεής αρετής και αγαθότητος.

Το βίντεο της ομιλίας στον σύνδεσμο:

https://www.youtube.com/watch?v=lqok1yXyhUo

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.