ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ
Τα Ανθεστήρια ετελούντο από την 11η έως την 13ην του μηνός Ανθεστηριώνος δηλαδή τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου. Κατά την εορτήν αυτήν ετελούντο διάφοροι αγώνες και ο επιμελούμενος της εορτής Άρχων – Βασιλεύς διένειμε τα βραβεία στους νικητές.
Η πρώτη ημέρα καλείτο Πιθοίγια διότι άνοιγαν τους πίθους για να δικιμάσουν το νέο κρασί. Επίσης πρέπει να παραλληλήσουμε το άνοιγμα των πίθων με το άνοιγμα των ταφικών πίθων προκειμένου να εξέλθουν οι ψυχές των νεκρών ή Κήρες. Άλλωστε είναι χαρακτηριστική η παράσταση του Ερμού ως ψυχαγωγού ο οποίος με την ράβδο του καλεί τις ψυχές που εξέρχονται ενός πίθου.
Η δεύτερη ημέρα καλείτο Χοές (χούς = ποτήρι) και ήταν αφιερωμένη στην πόσιν του οίνου. Κατα την ίδια ημέρα ετελούντο:
α) τα <<ασκώλια>> (αγώνας οινοποσίας). Οι διαγωνιζόμενοι
εκάθοντο σε ιδιαίτερο τραπέζι ήταν στεφανωμένοι με κισσό και όταν εδίδετο το σύνθημα όποιος κατανάλωνε πρώτος τον κεκραμένον οίνον πού ήταν περίπου δύο και μισό λίτρα, έπαιρνε ως έπαθλον έναν πλακούντα. Όλη η ιεροτελεστεία συνδέεται με τον μύθον που θέλει τον Ορέστη να επισκέπτεται την Αθήνα επί βασιλέως Δημοφώντος μετά τον θάνατον της Κλυταιμνήστρας. Ο βασιλεύς μη θέλοντας να τον αποπέμψει ούτε όμως και να μιάνει την πόλιν του επέτρεψε στον Ορέστη να μείνει μόνος στο σπίτι του και να απολαύσει τον οίνον του μακριά από τους πολίτες που δεν αντάλλαξαν μαζί του λόγια αλλά και δεν τους επετράπει να αφιερώσουν τα στεφάνια τους στους Θεούς. Παρά το γεγονός ότι το κλίμα ήτο εορταστικό και ενθουσιώδες η ημέρα θεωρείτο μιαρά – αποφράς. Ο ραμνός λειτουργούσε ως προστατευτικός και αναχαιτιστικός δια τυχόν κακών συνεπειών από την επαφή με τις ψυχές των νεκρών. Οι ψυχές καλούνται να περιφέρονται στον κόσμο των ζωντανών όσο διαρκούσε η εορτή μετα διατάσσονται να φύγουν .
β)Η ιερογαμία δηλαδή ο γάμος του Διονύσου μετα της συζύγου του βασιλέως – άρχοντα της πόλεως. Η πομπή ξεκινούσε από το εν Λίμναις ιερόν του Θεού απ΄όπου μεταφέρετο το άγαλμα του Θεού προς το Βουκολείο.Την πομπήν συνόδευαν μεταφιεσμένοι. Σε μια στάση της πομπής επιβιβάζετο στο άρμα η σύζυγος του Άρχοντος – Βασιλέως (η βασίλιννα) η οποία είχε τεθεί επικεφαλής δεκατεσσάρων επιλεγμένων από τον Βασιλέα γυναικών που εκαλούντο <<γεραραί>> και αντιστοιχούσαν στους δεκατέσσερεις βωμούς που ιδρύονταν εκείνην την ημέραν. Η βασίλιννα ορκίζει τις γηραρές σε δημόσια τελετή. Και ενω αυτές τελούν τις τελετουργικές τους πράξεις η Βασίλλινα δειπνεί με τον Διόνυσο στο Βουκολείον πλησίον της αγοράς όπου τελείται και ο μυστικός γάμος με τον ίδιον τον Θεό Διόνυσον. Λεπτομέρειες για το δρώμενο δεν μας δίνονται διότι είναι άρρητο.
Η τρίτη ημέρα καλείτο Χύτροι. Τελείται προσφορά πανσπερμίας καρπών βρασμένων και αναμεμειγμένων με μέλι. Η πανσπερμία προσφέρετο στον Ερμή τον Χθόνιο τον Ψυχοπομπό καθώς και στις ψυχές των οικείων νεκρών που καλούμεναι προσέρχονται δια να μετάσχουν του γεύματος και να απολαύσουν την χαρά της συναναστροφής με τους συγγενείς. Η εορτή έκλεινε με την φράση :
<<Θύραζε Κήρες,ουκετ΄Ανθεστήρια>>
(Φύγετε ψυχές των νεκρών τελείωσαν τα Ανθεστήρια)
Αυτή είναι μια πολύ μικρή αναφορά στην εορτή και στα δρώμενα που γίνονταν τότε.
ΠΗΓΕΣ:
ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΠΑΝ. ΜΑΡΙΝΗΣ
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ-ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ