ΟΙ ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΤΟΥ ΘΕΪΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Τα είδη των Θεϊκών υπάρξεων κατά τον Πρόκλο είναι χωρισμένα σε τρείς ομάδες. Ο χωρισμός αυτός είναι απολύτως σύμφωνος με τις προόδους του Ενός στις υποθέσεις του Παρμενίδου κυρίως στην πρώτη (137c-142a) και στην δεύτερη (142b-157b).
1. ΟΙ ΥΠΕΡΟΥΣΙΟΙ ΘΕΟΙ:
α) ΤΟ ΥΠΕΡΤΑΤΟΝ ΕΝ που είναι υπερβατικόν,υπερούσιον,αμέθεκτον, άρρητον. Ιδιότητα του η απόλυτη αγαθότητα. ( Η 1η υπόθεση του Παρμενίδου, κατά τον Πρόκλο ,το παρουσιάζει μέσω αρνήσεων υπερβατικό υπεράνω όλων των όντων.)
β) ΔΥΑΣ
Πέρας – Άπειρο. Ο Αιθήρ και το Χάος της Ορφικής Θεολογίας
γ) ΟΙ ΘΕΪΚΕΣ ΕΝΑΔΕΣ
*Η πρόοδος ξεκινά από τις Ενάδες (Θεούς) που εκπτύσσονται ή αντανακλώνται και δημιουργούν τις κατώτερες από αυτές υποστάσεις. Η πρόοδος δεν σημαίνει φθορά αλλά απλή κάθοδο! Οι Θεοί λειτουργούν ταυτόχρονα και ως Θείοι Νόες. Η Θεία Ουσία δεν υποβαθμίζεται σε καμμία περίπτωση όταν “προοδεύει” προς τις κατώτερες υποστάσεις του Νοητού Πεδίου, απλώς εκπτύσσεται ή αντανακλάται. Η Θεία Ουσία, συνιστά προϊόν ενέργειας του Νου των Θεών και δεν αποτελεί συστατικό τους, στο μέτρο που οι Θεοί είναι Υπερ-ούσιοι. Οι Θεοί, είναι αιώνιοι και γι’αυτό αγέννητοι, απλοί και αμετάβλητοι.
2. ΟΙ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΙ ΘΕΟΙ. (Περιοχή του Νού)
α) ΟΙ ΝΟΗΤΟΙ ΘΕΟΙ
Ανήκουν στην περιοχή του Ενός Όντος και της αληθινής Ουσίας οι οποίοι διακρίνονται τριαδικά ως εξής:
α) πέρας – άπειρο – νοητό Ον
β) πέρας – άπειρο – νοητή Ζωή
γ) πέρας – άπειρο – νοητός Νούς
Η πρώτη Τριάδα χαρακτηρίζει ολόκληρη την περιοχή. Στην πρώτη,δεύτερη και τρίτη τριάδα αντιστοιχεί το ΕΝ ΟΝ (141e7-142a1,142b5-c7), το ΟΛΟΝ (137c4-5,147c7-d9) και το ΕΝΑ και ΟΝ (142D9-143A3) των υποθέσεων του Παρμενίδου που είναι το πρώτο ΑΙΩΝΙΟΝ ΟΝ και αποτελεί το νοητό παράδειγμα δηλαδή το υπόδειγμα που είχε ο Δημιουργός του Ορατού σύμπαντος.
*Ο “Αισθητός Κόσμος” είναι το ανεστραμμένο είδωλο του “Νοητού Κόσμου” και, σε καμμία περίπτωση ο “Νοητός Κόσμος” δεν “δημιουργεί” τον “Αισθητό Κόσμο”. Δημιουργία έχουμε μόνο στο επίπεδο του “Ποιητού – Πατρός” Διός – Ζηνός.
Στην τρίτη βαθμίδα των Θεών κάνει την εμφάνισή του ο Ορφικός Φάνης.
3) ΝΟΗΤΟΙ – ΝΟΗΤΙΚΟΙ ΘΕΟΙ (συνοχική, συνεκτική ή συναγωγός βαθμίδα). Περιοχή της ζωής. Αυτοί διακρίνονται Τριαδικά ως εξής:
α) ον/ουσία – ζωή – νούς με την ουσία να χαρακτηρίζει ολόκληρη την Τριάδα. Πρόκειται για τους συναγωγούς Θεούς τον Υπερουράνιο Τόπο του Φαίδρου.(247d)
β) ον/ουσία – ζωή – νούς με την ζωή να χαρακτηρίζει ολόκληρη την Τριάδα. Πρόκειται για τους συνεκτικούς Θεούς, την ουράνια περιφορά του Φαίδρου.(246e-248)
γ) ον/ουσία – ζωή – νούς με τον νού να χαρακτηρίζει ολόκληρη την Τριάδα. Πρόκειται για τους τελεσιουργούς-τελειοποιητικούς Θεούς την υπουράνια αψίδα του Φαίδρου.
Η δεύτερη Τριάδα με κυρίαρχο την Ζωή χαρακτηρίζει ολόκληρη την περιοχή των Νοητών – Νοητικών Θεών.
Στις τρείς αυτές Τριάδες αντιστοιχούν το πλήθος (πολλά), το όλον και τα μόρια καθώς και το σχήμα κατά τον Παρμενίδη(137c-145b).
Eπίσης στην περιοχή των Νοητών – Νοητικών Θεών τοποθετείται η Αδράστεια και κάνουν την εμφάνισή τους η Επιστήμη, η Σωφροσύνη και η Δικαιοσύνη.
4) ΟΙ ΝΟΗΤΙΚΟΙ Ή ΝΟΕΡΟΙ ΘΕΟΙ
Περιοχή του Νου και χωρίζονται Τριαδικά:
α) Πατρική Τριάδα: Καθαρός Νούς (ΚΡΟΝΟΣ) – νοητική ζωή (ΡΕΑ πηγή της ζωής) – Δημιουργικός Νούς/καθολικός Δημιουργός (ΔΙΑΣ)
β) Άχραντη Τριάδα: (Κουρήτες)
γ) Η διακριτική έβδομη θεότητα
Στις θεότητες αυτές αντιστοιχούν το εν εαυτώ και το εν άλλω, το εστάναι και το κινείσθαι, το ταυτόν και το έτερον του Παρμενίδου (138a-146a).
5) ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Οι Υπερκόσμιοι
Ηγετικοί – αρχηγικοί ή εξομιωτικοί που χωρίζονται σε τέσσερις τριάδες:
α) Δημιουργική Τριάς ( Δίας-Ποσειδώνας-Πλούτωνας) που κάποιοι ταυτίζουν την Τριάδα αυτή με την Τριάδα: Δημιουργός Νούς – Ψυχή του Σύμπαντος – Καθολική Φύσις.
β) Ζωογόνος Τριάς ή αρχή της ζωής Κόρη (Αρτεμις-Περσεφόνη-Αθηνά)
γ) Επιστρεπτική Τριάς (Απόλλων)
δ) Άχραντη Τριάς (Κορύβαντες)
Σε αυτήν την βαθμίδα εντοπίζεται το όμοιον και το ανόμοιον του Παρμενίδου (139e-148d).
6) ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΥΠΕΡΚΟΣΜΙΟΙ – ΕΓΚΟΣΜΙΟΙ ΘΕΟΙ
Χωρίζονται και αυτοί σε τέσσερεις τριάδες:
α) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΤΡΙΑΣ: ΔΙΑΣ – ΠΟΣΕΙΔΩΝ – ΗΦΑΙΣΤΟΣ
β) ΦΡΟΥΡΙΤΙΚΗ ΤΡΙΑΣ: ΕΣΤΙΑ – ΑΘΗΝΑ – ΑΡΗΣ
γ) ΖΩΟΓΟΝΙΚΗ ΤΡΙΑΣ: ΔΗΜΗΤΡΑ – ΗΡΑ (κρατήρας των ψυχών) – ΑΡΤΕΜΙΣ
δ) ΑΝΑΓΩΓΟΣ ή ΑΝΥΨΩΤΙΚΗ ΤΡΙΑΣ: ΕΡΜΗΣ – ΑΦΡΟΔΙΤΗ – ΑΠΟΛΛΩΝ
Σε αυτήν την βαθμίδα αντιστοιχεί το άπτεσθαι και το μη άπτεσθαι των υποθέσεων του Παρμενίδου (148d-149d).
7) ΟΙ ΕΓΚΟΣΜΙΟΙ ΘΕΟΙ (Ουράνιοι και υποσελήνιοι)
Εδώ εντοπίζεται το ίσον και το άνισον του Παρμενίδου(140d-151e)
8) OI ΘΕΪΚΕΣ ή ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΨΥΧΕΣ
Που αντιστοιχούν στο σύνολο του χρόνου του Παρμενίδου(1 40e-153b)
*Οι ψυχές προέρχονται από τον Θείο Νου, τού οποίου συνιστούν αντανακλάσεις και όχι δημιουργήματα.
9) ΚΡΕΙΤΟΝΑ ΓΕΝΗ (Τα Ανώτερα από εμάς γένη)
Σύμφωνα με την Πλατωνική Θεολογία (βιβλίο Γ &28 ) αλλά και από τα έργα του Πρόκλου στα γένη αυτά ανήκουν οι Άγγελοι οι Δαίμονες και οι Ήρωες. Η βαθμίδα τους ταυτίζεται με τον συλλογισμό για τα μέρη του χρόνου του Παρμενίδου (141d-155d)
10) ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΝ ΓΕΝΟΣ
11) ΖΩΪΚΟΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ
12) ΦΥΤΙΚΟΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ
13) ΟΡΥΚΤΟΝ
Αυτές είναι οι βαθμίδες των Όντων όπως περιγράφονται στην εισαγωγή του βιβλίου του Πρόκλου, Περί των δέκα προς την Πρόνοια απορημάτων εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ από την σειρά <<ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ>>.
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ-ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ
*Διευκρινήσεις Δρ. Άννα Χ. Μαρκοπούλου