ΨΥΧΗ
Ένα μικρό απόσπασμα από το έργο του Πορφυρίου Αφορμαί προς τα Νοητά που αφορά την ψυχή(&5-19)
Η ψυχή είναι κάτι ενδιάμεσο μιας ουσίας αδιαίρετης και μιας ουσίας διαιρετής σε σώματα. Η ψυχή δένεται με το σώμα μέσω της στροφής προς τα σωματικά πάθη και ελευθερώνεται πάλι μέσω της έλλειψης των παθών. Αυτό που η φύση δένει και αυτό είναι το σώμα με την ψυχή, η ίδια το λύνει και αυτό που δένει η ψυχή δηλαδή τον εαυτόν της με το σώμα, επίσης η ίδια το λύνει.
Συμπέρασμα: Η φύση λύνει και ελευθερώνει το σώμα από την ψυχή και η ψυχή λύνει τον εαυτόν της από το σώμα..
Η ψυχή περιέχει τους λόγους (λογικές αρχές) όλων των πραγμάτων, αλλά ενεργεί σύμφωνα με αυτούς είτε επειδή καλείται προς την ενέργεια αυτή από κάτι άλλο, είτε επειδή στρέφει τον εαυτόν της προς εκείνους(τους λόγους) εσωτερικά. ΄Οταν καλείται από κάτι άλλο είναι σαν να αποδίδει τις αισθήσεις προς τα εξωτερικά πράγματα, όταν όμως εισέρχεται στον εαυτόν της καταλαμβάνεται από νοητικές αντιλήψεις. Όμως ούτε η αισθητηριακή αλλά ούτε και η νοητική αντίληψη υπάρχει ανεξάρτητα από την φαντασία*. ΄Ωστε όπως προκειμένου για το ζώον οι αισθήσεις δεν είναι χωρίς ερέθισμα που επιδρά στα αισθητήρια όργανα, έτσι και οι νοήσεις δεν είναι χωρίς την φαντασία. Θα μπορούσε όμως να αντιταχθεί ότι, όπως η εντύπωση του αισθητηρίου οργάνου είναι ακόλουθος του ζώου που έχει αίσθηση, έτσι κατ’αναλογίαν και η φανταστική εικόνα είναι ακόλουθος της νόησης της ψυχής του ανθρώπου(θεωρουμένου ως ζώου).
Η ψυχή είναι ουσία χωρίς μέγεθος, άυλη, άφθαρτη, που κατέχει την ύπαρξη της μέσα σε μια ζωή η οποία έχει τον χαρακτήρα τούτο αφ’ έαυτής.
*Φαντασία είναι η λειτουργία εκείνη μέσω της οποίας μία έννοια εμφανίζεται στον νου, η δύναμη μέσω της οποίας σχηματίζουμε νοητικές εικόνες. Κατά τους στωικούς δηλώνει τις παραστάσεις των αισθητών αντικειμένων που εγγράφονται στην ψυχή.
ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΑΦΟΡΜΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΗΤΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΚΤΟΣ
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ-ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ