ΤΡΙΤΗ 05 ΔΕΚ 2017 Ομιλήτρια Δρ. Άννα Χ. Μαρκοπούλου ΘΕΜΑ: ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ μάθημα 29ον και 30ον
Συνοπτική παρουσίαση 29ου μαθήματος
Λόγος του Αριστοφάνους – Α΄ Μέρος : “Συμπόσιον”, στ. 189a-190b Ο λόγος του Αριστοφάνους συμβολίζει την στιγμή που ο Δίας τέμνει στα δύο τον Κρόνο και αναδύεται στο φως η ορατή δημιουργία. Οι προϋποθέσεις αυτής της γενέσεως, προκειμένου το σώμα του σύμπαντος να μορφοποιηθεί σε κόσμο, είναι τρεις: Ο ήχος, η κίνησις και η “πρόοδος”, δηλαδή η ανάλυσις της συμπυκνωμένης νοήσεως του Κρόνου σε λόγο του Διός-Νου. Η θεία πρόνοια που ακολουθεί την τομή του Κρόνου από τον Δία αναδεικνύεται από τον γέλωτα του Αριστοφάνους, εφόσον Αριστοφάνης γελά ο ίδιος, αλλά και, ως κωμωδιογράφος, προκαλεί τον γέλωτα. Ο Αριστοφάνης περιγράφει, στο πρώτο μέρος του λόγου του, την ανθρώπινη φύση, η οποία αρχικά δεν ήταν όπως είναι σήμερα. Πιό συγκεκριμένα, στην αρχή τα γένη των ανθρώπων ήσαν τρία: Το άρρεν, το θήλυ και το αρρενόθηλυ ή το λεγόμενο “ανδρόγυνον είδος”. Το άρρεν γένος έλκει την καταγωγή του από τον ήλιο, το θήλυ γένος από την γη, ενώ το αρρενόθηλυ από την σελήνη. Σε αυτό το πλαίσιο, το άρρεν γένος συμβολίζει την μονάδα των Πυθαγορείων, το θήλυ την αόριστο δυάδα των Πυθαγορείων, ενώ το αρρενόθηλυ, ως μικτόν γένος, συμβολίζει την τριάδα ή το “πρώτον μικτόν” των Πυθαγορείων. Αυτά τα τρία γένη αποσυμβολίζονται σε δύο επίπεδα: Στο επίπεδο του νου προηγούνται η μονάς και η δυάς, που γεννούν το “πρώτον μικτόν” δηλαδή τον αρρενόθηλυ “Φάνητα-Έρωτα”. Στο επίπεδο της ψυχής τα τρία γένη συμβολίζουν τα αντίστοιχα τρία είδη των ασάρκων ψυχών: Το άρρεν που, όπως προαναφέραμε, έλκει την καταγωγή του από τον ήλιο, συμβολίζει την ψυχή που εμφορείται από τον έρωτα της “Ουρανίας Αφροδίτης”, το θήλυ που προέρχεται από την γη, συμβολίζει την ψυχή που εμφορείται από τον έρωτα της “Πανδήμου Αφροδίτης”, ενώ το τρίτο γένος που προέρχεται από την σελήνη, συμβολίζει την ψυχή που είναι μικτή, δηλαδή έχει μέσα της και το θήλυ και το άρρεν στοιχείο και, ως εκ τούτου, εμφορείται από τον”μικτόν έρωτα” της “Ουρανίας” και της “Πανδήμου Αφροδίτης” ταυτόχρονα.
Το βίντεο του μαθήματος στον σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=oADePVOgsyU
Τίτλος 30ου μαθήματος: “Η ΔΙΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ Η ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ”, (Λόγος τοῦ Ἀριστοφάνους – Β΄ μέρος : “Συμπόσιον”, στ. 190c-191c), το οποίο παρεδόθη στις 5 Δεκεμβρίου 2017. ————————————————————————————– Συνοπτική παρουσίαση 30ου μαθήματος Λόγος τοῦ Ἀριστοφάνους – Β΄ μέρος : “Συμπόσιον”, στ. 190c-191c Στο δεύτερο μέρος του λόγου του, ο Αριστοφάνης περιγράφει τα πάθη των τριών γενών των ανθρώπων, δηλαδή του άρρενος, του θήλεος και του αρρενοθήλεος. Πιό συγκεκριμένα, τα πάθη αυτά οφείλονταν στην αλαζονεία που διακατείχε την ψυχή των γενών αυτών, εξαιτίας της υπερβολικής γνώσεως και της συνακόλουθης διπλής αγνοίας τους. Η διπλή άγνοια οδήγησε τις ψυχές αυτές στην ύβριν, δηλαδή στην επιθυμία να επαναστατήσουν εναντίον των θεών και να τους πάρουν την εξουσία. Ο Ζευς βρήκε ένα τέχνασμα έτσι ώστε ούτε να χαθεί το γένος των ανθρώπων, αλλά ούτε να εξακολουθήσει η αλαζονική συμπεριφορά των τριών αυτών γενών των ψυχών: Τους έκοψε στα δύο και τους κατέστησε πιό αδύναμους. Η τομή αυτή στα δύο συμβολίζει την στιγμή που, σε ένα συμπαντικό επίπεδο, ο Ζευς ευνουχίζει τον Κρόνο και σηματοδοτεί το πέρασμα από την βασιλεία του Κρόνου σε αυτήν του Διός. Στο επίπεδο των ανθρωπίνων ψυχών, η τομή αυτή συμβολίζει την γένεση του πλήθους των ψυχών, τόσο στον νοητό όσο και στον αισθητό κόσμο. Υπό αυτό το πρίσμα, η τομή αυτή στα δύο, συμβολίζει το πέρασμα από την αθανασία των ψυχών στην θνητότητα καθώς και το πέρασμα από την αυτοκίνηση των άσαρκων ψυχών, που ζουν στον νοητό κόσμο, στην ετεροκίνηση των ένσαρκων ψυχών, που ζουν στον αισθητό κόσμο. Η στιγμή της τομής συμβολίζει, επίσης, την γένεση της “πενίας” εντός της ψυχής, η οποία, έκτοτε ζητά και επιθυμεί την ένωση με το άλλο της μισό. Σε αυτό το σημείο κορυφώνεται ο λόγος του Αριστοφάνους, εφόσον προοιωνίζει τον λόγο της Διοτίμας που ακολουθεί. Με άλλα λόγια, ο Αριστοφάνης αναδεικνύει την αιτία για την οποία ο έρως είναι υιός του “Πόρου” και της “Πενίας” και, με αυτήν την έννοια, ο λόγος του εκτυλίσσεται εκ των άνω, δηλαδή εκ του νοητού κόσμου, προς τα κάτω, δηλαδή προς τον αισθητό κόσμο. Αντιστρόφως, ο λόγος της Διοτίμας, θα αναδείξει την δύναμη του έρωτος, δηλαδή την μέθεξη της ψυχής, που θα αναχθεί εκ των κάτω, δηλαδή εκ του αισθητού κόσμου, προς τα άνω, δηλαδή προς τον νοητό κόσμο.
Το βίντεο του μαθήματος στον σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=VoQP3VrQHRI