09 ΙΑΝ 2018 19:30 Ομιλήτρια Δρ. Άννα Χ. Μαρκοπούλου, Δρ. Επιστημών της Αγωγής
ΘΕΜΑ: ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ μάθημα 33ον και 34ον
Συνοπτική παρουσίαση 33ου μαθήματος Λόγος του Αγάθωνος – Α΄ μέρος : “Συμπόσιον”, στ. 193e2-195e Στο πρώτο μέρος του λόγου του, ο Αγάθων μεταλαμπαδεύει στον δαιμόνιο Σωκράτη την σοφία που κατέχει. Και σε αυτό το σημείο του έργου αναδεικνύεται η σημασία της αιδούς και του μέτρου, εφόσον για να πραγματοποιηθεί η ορατή δημιουργία, ακόμη και όταν αυτή προέρχεται από την Ιδέα του Αγαθού, απαιτείται μέτρον και αιδώς. Ο Αγάθων θα προκαλέσει την συνέργεια του συνόλου των υποστάσεων που έχουν έως τώρα αναδυθεί από τους λόγους των προηγουμένων θείων νόων, δηλαδή του νου, της ψυχής και του σώματος του σύμπαντος, έτσι ώστε η ορατή δημιουργία να καταστεί αγαθοειδής. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αγάθων θα ασχοληθεί με τις ιδιότητες του Ουρανίου Έρωτος, χάριν των οποίων το ορατόν σύμπαν θα γίνει αγαθοειδές, δηλαδή θα φωτιστεί από το φως του Κόσμου των Ιδεών. Με αυτήν την έννοια, ο Ουράνιος Έρως αναδεικνύεται ως το τελικόν αίτιον της ορατής δημιουργίας, δηλαδή το αίτιον χάριν του οποίου το ορατόν σύμπαν καθίσταται αγαθοειδές. Πιο συγκεκριμένα, ο Αγάθων θα αναλύσει τις ποιότητες του Ουρανίου Έρωτος και πώς, όντας ο ίδιος αμέθεκτος, προκαλεί την μέθεξη των ψυχών που έχουν την δύναμη της πτεροφυίας, δηλαδή της αναγωγής έως αυτόν. Οι ποιότητες του Ουρανίου Έρωτος είναι δύο: Ο Ουράνιος Έρως είναι κάλλιστος και άριστος. Με βάση αυτές τις δύο ποιότητες του Ουρανίου Έρωτος θα συνυφανθεί ο λόγος του Αγάθωνος, που διακρίνεται σε δύο μέρη: Στο πρώτο μέρος, ο Αγάθων θα αναπτύξει τον λόγο για τον οποίο ο Ουράνιος Έρως είναι κάλλιστος, ενώ στο δεύτερο μέρος, θα αναλύσει τις αρετές του Ουρανίου Έρωτος. Έτσι, στο πρώτο μέρος ο Αγάθων μιλά για την αιώνια νεότητα του Ουρανίου Έρωτος και, με αυτήν την έννοια, αναδεικνύει την αθανασία του. Στην συνέχεια του λόγου του, ο Αγάθων αναδεικνύει ότι η ομοίωσις είναι ο τρόπος μέσω του οποίου η ανθρώπινη ψυχή καθίσταται ικανή να μεθέξει στον Ουράνιο Έρωτα. Επίσης, ο Ουράνιος Έρως είναι απαλός, δηλαδή δεν κατέρχεται ποτέ, όπως άλλωστε και η Ουρανία Αφροδίτη, στα πεδία της ύλης. Με άλλα λόγια, ο Ουράνιος Έρως είναι το φως που διαρρέει ολόκληρη την δημιουργία, ενώ ο ίδιος παραμένει χωριστός, άμικτος και αμιγής από την ύλη. Τέλος, ο Ουράνιος Έρως είναι μαλθακός, δηλαδή είναι “μάλα καλός”, εφόσον εγκατοικεί μέσα στο ήθος και στην ψυχή του ανθρώπου εκείνου που είναι ενάρετος.
Το βἰντεο της ομιλίας στον σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=hoySZ1Rawlo
Συνοπτική παρουσίαση 34ου μαθήματος Λόγος του Αγάθωνος – Β΄ μέρος : “Συμπόσιον”, στ. 195e7-197e Στο δεύτερο μέρος του λόγου του, ο Αγάθων αναδεικνύει τις αρετές του Ουρανίου Έρωτος. Η πρώτη αρετή από την οποίαν εμφορείται ο Ουράνιος Έρως είναι αυτή της Δικαιοσύνης, εφόσον αυτός, ως θεός, ούτε αδικεί θεούς ή ανθρώπους ούτε αδικείται από τους θεούς ή από τους ανθρώπους. Με αυτήν την έννοια, ο Ουράνιος Έρως υπερβαίνει τις αρετές, ενώ ταυτοχρόνως ο ίδιος αναδεικνύεται ως αιτία των αρετών που διέπουν το σύνολο του θείου και του ανθρώπινου κόσμου. Η δεύτερη αρετή που χαρακτηρίζει τον Ουράνιο Έρωτα είναι αυτή της Σωφροσύνης, εφόσον αυτός υπερβαίνει τις ηδονές και τις επιθυμίες, η εγκράτεια των οποίων αποτελεί το αντικείμενο της αρετής αυτής. Η τρίτη αρετή του Ουρανίου Έρωτος είναι αυτή της Ανδρείας, στο μέτρο που αυτός υπερβαίνει τον Άρη, τον πλέον ανδρείο από όλους τους θεούς. Τέλος, η τέταρτη αρετή του Ουρανίου Έρωτος είναι αυτή της Σοφίας, μέσω της οποίας ο Αγάθων θα εκθέσει τον τρόπο με τον οποίο η Ιδέα του Αγαθού πληροί ολόκληρη την δημιουργία σε τρία επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο, είναι αυτό της Μουσικής Ποιήσεως, δηλαδή της δημιουργίας που εμφορείται από τις Μούσες και καθιστά τον άμουσο άνθρωπο, ποιητή του κάλλους. Το δεύτερο επίπεδο είναι αυτό της δημιουργίας του συνόλου των εμψύχων όντων, που έχει ως αιτία την Σοφία του Κάλλους του Ουρανίου Έρωτος. Το τρίτο επίπεδο αφορά το σύνολο των τεχνών τις οποίες ο Ουράνιος Έρως μεταλαμπαδεύει, μέσω της διδασκαλίας του, στους δώδεκα εγκοσμίους θεούς. Έτσι, ο Ουράνιος Έρως διδάσκει στον Απόλλωνα τις τρεις θείες τέχνες, την τοξευτική, την μαντική και την ιατρική. Επίσης, διδάσκει στον Ήφαιστο την τέχνη της μεταλλουργίας, που συμβολίζει την πρακτική σοφία και στην Αθηνά την τέχνη της υφαντουργίας, που συμβολίζει την θεωρητική σοφία. Ακόμη και ο εγκόσμιος Ζευς είναι μαθητής του Ουρανίου Έρωτος, εφόσον μαθαίνει από αυτόν την τέχνη του να κυβερνά τους θεούς και τους ανθρώπους. Με αυτήν την έννοια, ο Ουράνιος Έρως αναδεικνύεται ως η αιτία που καθιστά την εγκόσμια δημιουργία “αγαθοειδή”. Υπό αυτό το πρίσμα, το σύνολο της εγκόσμιας δημιουργίας σώζεται από την κυριαρχία της Ανάγκης, δηλαδή της αμόρφου ύλης, μέσω της “πειθούς”, η οποία ενεργοποιείται μέσω του Ουρανίου Έρωτος, μέσα στον δημιουργικό νου, έτσι ώστε αυτός να προσδώσει μορφή και κάλλος στο άμορφο σύμπαν.
Το βἰντεο της ομιλίας στον σύνδεσμο: