06 ΜΑΡ 2017 Ομιλήτρια Άννα Μαρκοπούλου (Δρ. Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης)
Συνοπτική παρουσίαση 3ου μαθήματος
Ο Απολλόδωρος, ο οποίος συμβολίζει τον “Ηνίοχο”, δηλαδή το “Λογιστικόν Μέρος” της ψυχής, δηλώνει ότι είναι προετοιμασμένος να χαλιναγωγήσει τους χρηματιστές, που συμβολίζουν τον “Μέλανα Ίππο”, δηλαδή το “Επιθυμητικόν Μέρος” της ψυχής. Η προετοιμασία του Απολλοδώρου αναδεικνύει ότι η φιλοσοφία είναι, πρωτίστως, μία “Μελέτη Θανάτου”, η οποία, σύμφωνα με τον “Φαίδωνα” του Πλάτωνος, συνίσταται στον εκούσιο χωρισμό της ψυχής από το σώμα στην διάρκεια του ενσάρκου βίου. Η συνάντηση του Απολλοδώρου με τον Γλαύκωνα, οι οποίοι βαίνουν από το Φάληρον προς το “Άστυ”, συμβολίζει, σε ένα εσωτερικό επίπεδο, την ανοδική πορεία της ψυχής από τον αισθητό κόσμο, που κυριαρχεί η ύλη, προς τον νοητό κόσμο, που κυριαρχούν οι Ιδέες. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Απολλόδωρος θα χαρίσει στους εταίρους του, το δώρον της φιλοσοφίας, που είναι, σύμφωνα με τον “Φαίδωνα” του Πλάτωνος, η “Μεγίστη Μουσική”, σε δύο διακριτά μεταξύ τους επίπεδα: Στο μακρο-επίπεδο, μέσω της αναδιηγήσεώς του, θα τους χαρίσει την θέαση της εναρμονίσεως των επτά συμπάντων, ενώ ταυτοχρόνως, στο μικρο-επίπεδο, θα επιτύχει την “μεγίστη αρμονία” μεταξύ των τριών μερών της ψυχής. Η σκηνή του “Συμποσίου” ανοίγει, λοιπόν, με την συνομιλία του “Ηνιόχου”-“Απολλοδώρου” με τον “Μέλανα Ίππο”, δηλαδή τους “Χρηματιστές”, οι οποίοι επιθυμούν να “χαλιναγωγηθούν” μέσω της “Πειθούς” και όχι μέσω της “Βίας”. Με αυτήν την έννοια, αποκαθίσταται μία “ερωτική δια-λεκτική” μεταξύ του “εραστού”, δηλαδή του “Απολλοδώρου” και των “ερώμενων”, δηλαδή των “Χρηματιστών”. Εδώ ακριβώς αναδεικνύεται η δύναμις της αρχαίας ελληνικής διαλεκτικής, της οποίας η αρχή είναι ο έρως.
Μάθημα 4ον
Συνοπτική παρουσίαση 4ου μαθήματος
Η αντίθεση μεταξύ του Απολλοδώρου και του Φοίνικος αναδεικνύει την διαφορά μεταξύ της “Αληθούς” και της “Ειδωλικής” ψυχής. Με αυτήν την έννοια, ο Φοίνιξ συμβολίζει το “Είδωλον” της ψυχής, της οποίας το “όμμα” έχει στραφεί προς τα κάτω, ενώ, αντιστρόφως, ο Απολλόδωρος συμβολίζει την “Αληθή” ψυχή, της οποίας το “όμμα” βλέπει προς τα άνω. Σε αυτό το πλαίσιο ο Απολλόδωρος αναδεικνύεται ως άξιος να αναδιηγηθεί τους λόγους του “εταίρου” του, δηλαδή του Αριστοδήμου. Σε αυτό το σημείο του διαλόγου αναδεικνύεται η σχέση μεταξύ του “εραστού”, που διακατέχεται από τον “έρωτα” και του “ερώμενου”, που διακατέχεται από τον “αντέρωτα”. Ο “αντέρως” δεν είναι το αντίθετον του “έρωτος”, αλλά ο “κατοπτρισμός” του “όμματος” του “ερώμενου” στο “όμμα” του “εραστού” του. Αυτός ακριβώς ο “κατοπτρισμός” συνιστά την αρχή της “αυτογνωσίας”, δηλαδή την στιγμή που ο “ερώμενος” συγκροτεί την ταυτότητά του, μέσω της αναγνωρίσεως του εαυτού του. Αυτή ακριβώς είναι και η σημασία της πυθαγορείου εκφράσεως “Κοινά τα των Φίλων”, όπου αναδεικνύεται η έννοια της “κοινότητος”, ως “φιλότης” μεταξύ του “εραστού” και του “ερώμενου”. Αυτή ακριβώς η “κοινότης” των Πυθαγορείων περνά και στην Πλατωνική διαλεκτική και καθίσταται σχέσις “Ανα-μνήσεως”, δηλαδή “Μαιευτική”. Έτσι, ο εραστής “εκμαιεύει” από τον “ερώμενο”, την γνώση που ήδη κατέχει και δεν την θυμάται. Αργότερα, ο Πλάτων θα μετουσιώσει την “Μαιευτική”, δηλαδή τον εξωτερικό διάλογο μεταξύ δύο συνομιλητών-εταίρων, σε έναν “εσωτερικό διάλογο” της ψυχής με τον εαυτό της, προκειμένου αυτή να “αναμνησθεί” τον νοητό “Κόσμο των Ιδεών”.
Άννα Χ. Μαρκοπούλου
ευχαριστιες πολλες